[Kiên Giang] khám phá nhà tù từng một thời khét tiếng trên mãnh đất Hà Tiên

Khamphadisan.com – Được thực dân Pháp xây dựng vào năm 1897, nhà tù Hà Tiên từng được xem là một trong những nhà tù có lịch sử lâu đời và khét tiếng nhất tại Việt Nam.

ảnh: Báo Kiến Thức

Nằm ở cuối đường Mạc Công Du của thị xã Hà Tiên, nhà tù Hà Tiên là một trong những nhà tù có lịch sử lâu đời nhất Việt Nam. Nhà tù Hà Tiên trước đây còn được gọi là khám Hà Tiên, được thực dân Pháp xây dựng vào năm 1897 với chi phí khoảng 1.800 đồng Đông Dương.

ảnh: Báo Kiến Thức

Về tổng thể, khu nhà tù này có hình chữ nhật với tổng chiều dài khoảng 30m, chiều rộng 25m, bên trong gồm có 3 dãy phòng giam rất kiên cố với song sắt, không cửa sổ, chỉ có những khe nhỏ để đủ lấy ánh sáng. Xung quanh nhà tù lại được bao bọc bởi 4 bức tường đá có độ dày 0,5m và cao 4m với 4 tháp canh có lính gác thay ca nhau 24/24.

ảnh: Báo Kiến Thức

Ngoài ra, còn có hai dãy phòng canh của lính, phòng quản ngục, phòng lấy cung, tra tấn. Từ khi xây dựng xong cho đến khi Nhật tiến hành đảo chính Pháp, nơi này là nơi giam cầm tù chính trị và thường phạm với thời gian từ vài tháng đến 5 năm.

ảnh: Báo Kiến Thức

Tại nhà tù Hà Tiên, người tù phải lao động khổ sai với những công việc nặng nhọc như đổ phân (vì nhà tù không có nhà vệ sinh), đào đất, đắp đường, lấn biển (con đường Mạc Thiên Tích rộng lớn từ trung tâm thị xã cho đến núi Pháo Đài hiện tại hay đường Trần Hầu, chợ Hà Tiên cũ đều là do tù nhân ngày xưa đắp nên).

ảnh: Báo Kiến Thức

Nếu tù nhân bỏ trốn bị bắt lại sẽ bị cạo trọc nửa đầu, bôi dầu hắc. Mặc dù phải lao động khổ cực thế nhưng những người tù nhân nơi này chỉ được ăn cơm ít ỏi với cá ươn, lại thường xuyên bị tra tấn với nhiều hình thức man rợ như kẹp điện vào mang tai cho điện giật,… Mặc dù bị đàn áp dã man nhưng phong trào đấu tranh của các đảng viên trong nhà tù vẫn phát triển, lan tỏa ra xã hội tạo nên tiếng vang và được đông đảo nhân dân ủng hộ, trong đó có cả thân nhân và gia đình binh sĩ.

ảnh: Báo Kiến Thức

Chính trong hoàn cảnh khắc nghiệt ấy, ý thức đấu tranh chính trị những người này đã dâng cao, nhất là từ tháng 5/1930 nhà tù này có thêm nhiều tù nhân chính trị và chi bộ Đảng cộng sản Hà Tiên đã ra đời, nhanh chóng phát triển, lãnh đạo những tù nhân đấu tranh đòi được chăm sóc về đời sống, giảm giờ làm khổ sai, cải thiện chế độ ăn uống…

ảnh: Báo Kiến Thức

Khi Nhật tiến hành cuộc đảo chính Pháp vào ngày 9/3/1945, quản tù Nguyễn Văn Lợi đã cho mở ngục giải phóng gần 500 tù nhân thoát ra ngoài, trong đó có gần hàng trăm tù chính trị. Đó chính là những hạt giống cách mạng lãnh đạo phong trào cho đấu tranh của mảnh đất Hà Tiên.

ảnh: Báo Kiến Thức

Từ năm 1946 – 1960, nơi này đã được thực dân Pháp dùng làm nơi tạm giam rời. Những tù nhân cũ đều được chuyển đi nhà tù khác kiên cố hơn. Bắt đầu từ năm 1960 – 1975, khu nhà tù này được dùng làm kho chứa khí tài của quân đội Mỹ và chính quyền Việt Nam Cộng Hòa.

Sau ngày đất nước được giải phóng, hai miền đất nước hướng về một mối, nhà tù Hà Tiên đã được lưu giữ như một chứng tích lịch sử cho một giai đoạn đấu tranh hào hùng của dân tộc. Nhà tù Hà Tiên đã được Bộ Văn Hóa công nhận là di tích lịch sử văn hóa vào ngày 05/09/1989.

Có thể bạn quan tâm:

• Những điểm đến không được bỏ qua tại Hà Tiên
• Những tọa độ check in không được bỏ qua tại Kiên Giang
• Đến Kiên Giang khám phá vẻ đẹp hoang sơ của Hòn Sơn

binhqb94 (Tổng hợp – biên tập)

Theo: Du Lịch Kiên Giang, Báo Kiến Thức