Khamphadisan.com – Đèo Hải Vân còn có tên gọi khác là đèo Ải Vân vì xưa kia trên đỉnh đèo có một cửa ải hay đèo Mây bởi vì đỉnh đèo thường hay có mây che phủ. Đèo có độ cao 500 m và dài 20 km, cắt ngang dãy núi Bạch Mã ở giữa địa giới tỉnh Thừa Thiên – Huế và Tp.Đà Nẵng.
Trong nhiều thế kỉ, Đèo Hải Vân đã tạo thành một bức tường thành ngăn cách giữa hai nền văn hoá Chăm Pa ở phía Nam ở và nền văn hóa Đại Việt phía Bắc, là đường phân chia giữa những ảnh hưởng văn hoá từ phía bắc và phía nam châu Á.
Không chỉ là địa danh nổi tiếng với những cảnh đẹp mê hoặc lòng người, Hải Vân Quan còn là một địa danh đã gắn với nhiều sự kiện quan trọng trong lịch sử Việt Nam.
Nằm trên dãy núi Bạch Mã hùng vĩ giáp danh giữa tỉnh Thừa Thiên – Huế và Tp.Đà Nẵng, đèo Hải Vân là một con đèo nổi tiếng với những cảnh đẹp đắm say lòng người và đã đi vào nhiều tác phẩm văn học, thơ ca,…
Theo sử sách, trước năm Bính Ngọ 1306, vùng đất này xưa kia là địa phận của hai châu Ô và châu Rí của vương quốc Chăm Pa. Sau khi được vua Chăm Pa là Chế Mân cắt để làm sính lễ cầu hôn với Công chúa Huyền Trân của nhà Trần thời bấy giờ thì đèo Hải Vân đã trở thành ranh giới giữa Đại Việt và Chiêm Thành.
Dưới thời nhà Hồ, vua Hồ Hán Thương đã sai tướng Đỗ Mãn đem quân xuôi nam đánh Chăm Pa khiến vua Chăm thời bấy giờ là Jaya Sinhavarman V phải cắt vùng đất Chiêm Động và Cổ Lũy để cầu hòa. Bắt đầu từ đó, vùng đất có đèo Hải Vân mới thuộc hẳn về quyền cai quản của nước Đại Việt, trở thành ranh giới tự nhiên của hai xứ Thuận Hóa – Quảng Nam cho đến triều Nguyễn.
Vào thời nhà Nguyễn, khu vực đèo Hải Vân vẫn còn là nơi giáp danh giữa Thừa Thiên và trấn Quảng Nam. Phía bắc chân núi nơi giáp vực biển có hang Dơi, tục gọi là bãi Tiêu. Tương truyền rằng xưa kia nơi này hay có thần sóng, thuyền bè đi qua đó thường hay bị lật chìm, nên người xưa có câu: “Đường bộ thì sợ Hải Vân – Đường thủy thì sợ sóng thần Hang Dơi“
Trải qua nhiều thế kỷ, đường Cái Quan/ con đường Thiên Lý Bắc Nam (Quốc lộ 1 A) băng qua đèo Hải Vân có rất ít người dám qua lại, bởi vì đường khá hiểm, thú dữ và kẻ cướp… Vào thời Pháp thuộc, đã cho xây dựng tuyến đường sắt qua con đèo này và cải tạo đường xá nên đèo Hải Vân đã có nhiều người qua hơn.
Dưới thời chính quyền Mỹ – Ngụy vì có nguy cơ tai nạn giao thông cao trên con đường hẹp này nên việc qua lại trên đèo được điều hành bằng cách đặt 3 trạm kiểm soát: 1 tại Lăng Cô, 1 trên đỉnh đèo, và 1 tại Liên Chiểu, nhằm hạn chế xe phải đi thành từng đoàn cùng lên đèo hoặc cùng xuống đèo để giảm tai nạn xe đâm nhau ngược đường.
Vào năm 1966 lực lượng công binh Seabee thuộc binh chủng Thủy quân Lục chiến Mỹ đã tiến hành nới rộng đường xa lộ qua đèo thì việc giao thông đã thuận lợi và không phải đợi ở ba trạm kiểm soát kể trên nữa.
Ngày 5/6/2005, hầm Hải Vân đã được đưa vào sử dụng, góp phần thuận lợi cho việc đi lại, lưu thông trên tuyến đường Bắc Nam, tuy nhiên đèo Hải Vân vẫn là một “tường chắn” ngăn cản một phần khí hậu giữa hai miền đất nước.
Ngày nay, trên đỉnh đèo Hải Vân vẫn còn lưu lại dấu vết của một cửa ải Hải Vân Quan, một công trình xây từ đời Trần, và được trùng tu vào thời Nguyễn. Cửa trông về phủ Thừa Thiên được đề ba chữ “Hải Vân Quan“, còn cửa trông xuống trấn Quảng Nam đề “Thiên hạ đệ nhất hùng quan“.
Nơi này hiện vẫn còn lưu lại vài lô cốt (tàn tích của Đồn Nhất) do thực dân Pháp xây dựng vào năm 1826 để bảo vệ ngọn đèo chiến lược này. Vào thời chính quyền Mỹ – Ngụy, các đồn bốt này được chuyển sang tay quân đội Mỹ.
Mặc dù ngày nay đã có hầm đường bộ xuyên qua đèo Hải Vân, song nhiều du khách vẫn ưa thích đi trên con đường này để thưởng ngoạn. Dưới chân đèo thuộc địa phận Thừa Thiên – Huế là vịnh Lăng Cô, là một thắng cảnh nổi tiếng của dải đất miền Trung.
Vào những ngày đẹp trời, đứng từ đỉnh đèo bạn có thể thấy khá rõ thành phố Đà Nẵng cùng Bán đảo Sơn Trà, Cù Lao Chàm…
Bởi vì vẻ đẹp trời phú cùng với vị trí chiến lược đặc biệt quan trọng, đèo Hải Vân đã được triều đình nhà Nguyễn cho khắc hình trên Dụ Đỉnh, tức đỉnh thứ 8 của Cửu Đỉnh được đặt trong sân Thế Miếu ở Kinh thành Huế.
Có thể bạn quan tâm:
- Kinh nghiệm du lịch bán đảo Sơn Trà chi tiết nhất 2017
- Ghềnh Bàng – vé đẹp hoang sơ ít người biết đến tại Đà Nẵng
- Top những điểm check in siêu ấn tượng tại Đà Nẵng
binhqb94 (Sưu tầm)
Nguồn: redsvn / wikipedia